وهابیت نسخ خطی دینی را خریداری و نابود می‌کند
علیرضا قزوه با بیان این که فرهنگ‌سازی در زمینه وقف نسخ خطی دینی عزم همه مسئولان را می‌طلبد، نسبت به نابودی این منابع توسط وهابیت هشدار داد و عنوان کرد: برای حفاظت و صیانت از این نسخ باید تلاش جدی شود.
نویسنده: گروه اندیشه
علیرضا قزوه، پژوهشگر ادبی و نسخه‌پژوه در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، با تأکید بر لزوم توسعه تبلیغات در زمینه وقف نسخ خطی دینی و قرآنی، با اشاره به اهمیت این موضوع در عصر حاضر گفت: نسخ خطی از جمله حوزه‌هایی است که با وجود اهمیت آن از منظر علمی و پیوندش با میراث فرهنگی کشور، چنان که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد. وی با بیان این که هرچه در این حوزه هزینه کنیم به نتایج بهتری از منظر علمی خواهیم رسید، افزود: وقف نسخ خطی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند زمینه‌ای برای حفظ این مواریث فرهنگی باشد؛ اما این تنها راه موجود نیست. باید با صرف هزینه بیشتر، رغبت مردم را به سمت اهدا یا خرید منابع موجود که گاه دارایی یک خانواده محسوب می‌شود، بیشتر کرد.
این کارشناس امور فرهنگی و ادبی تصریح کرد: اگر بخواهیم با وقف یا خرید نسخ خطی، این منابع را پشت درها و در میان قفسه‌ها محبوس کنیم، مالکان آن ها رغبت به انجام این کار نخواهند داشت. باید به آن ها اطمینان خاطر دهیم و با ثبت نام آن ها به عنوان واقف، این سنت حسنه را تبلیغ کنیم.
مصحح «تذکره مردم‌دیده» با بیان این که ساماندهی و جمع‌آوری نسخ خطی اعم از دینی و غیردینی نیازمند کار کارشناسی و عزم عمومی دستگاه‌های متولی است، ادامه داد: گاهی میراث مکتوب از سوی مراکز متولی با قیمت ارزان پیشنهادی خریداری می‌شود؛ این در حالی است که هر چه در این راستا به صورت حرفه‌ای حرکت کنیم، موفق‌تر خواهیم بود. به عقیده قزوه، می‌توان با کم کردن دیگر هزینه‌ها بسیاری از این نسخ خطی را احیا و مرمت کرد. خرید نسخ خطی باید بر مبنای نظر کارشناسان انجام شود تا مالکان این منابع رغبت به وقف یا خرید آن داشته باشند. این نسخه‌پژوه با بیان این که بسیاری از نسخ خطی به دست وهابیت خریداری و نابود می‌شود، یادآور شد: وقتی کشورهای غیرفارسی‌زبان عزم خود را برای جمع‌آوری و خرید این منابع جزم می‌کنند، باید شک کرد که هدف از این کار چیست. قزوه نسبت به نابودی منابع خطی دینی و شیعی هشدار داد و عنوان کرد: محو و نابود کردن منابع خطی در حوزه علوم دینی بیشتر از دیگر منابع انجام می شود. بررسی فعالیت‌های اخیر حاکی از آن است که وهابیت و صهیونیست‌ها برای نابودی منابع ارزشمند شیعی، اقدام به خرید این منابع می‌کنند. بخش دیگر سخنان این کارشناس امور فرهنگی و ادبی به ظرفیت پژوهشی نسخ خطی اختصاص داشت. وی منابع خطی را از جمله آثار مغفول مانده در حوزه پژوهش دانست و تصریح کرد: میراث مکتوب از جمله آثاری است که در پیشرفت و تولید علمی کشور تأثیرگذار است. این آثار چنان که بایسته است، مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است.
وی که سال‌هاست به پژوهش درباره زبان فارسی در هند پرداخته و تاکنون آثار متعددی در این زمینه به رشته تحریر درآورده است، به ظرفیت موجود در این عرصه در شبه قاره هند اشاره و عنوان کرد: به عنوان نمونه، نسخ خطی در حوزه‌های مختلف علوم در شبه قاره هند به زبان فارسی موجود است که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که بسیاری از این منابع به دلیل مطالب جدید علمی می‌تواند مبنای پژوهشی جدید در عرصه علم باشد.
به گفته قزوه، از جمله این منابع نسخه‌ای است که در آن نویسنده شیوه‌ای جدید از تهیه کاغذ را مطرح کرده است که می‌تواند در ارتقای این صنعت مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، نسخ متعددی در حوزه طب وجود دارد که ظرفیت بررسی و پژوهش دارد. قزوه با بیان این که باید پژوهش‌های دانشگاهی را به سمتی پیش ببریم که تولیدکننده علم باشد، از جمله راه‌های رسیدن به این مطلوب را بهره بردن از نسخ خطی عنوان و تصریح کرد: در بسیاری از موارد دیده شده است که دانشجویان به پژوهش‌های تکراری می‌پردازند که تحقیق در آثار صادق هدایت و... از جمله این موضوعات در رشته زبان و ادبیات فارسی است. این در حالی است که می‌توان از دانشجویان برای احیای متونی که ظرفیت پژوهش دارد و میراث فرهنگی و دینی ما به شمار می‌آید، بهره برد.
وی با اشاره به انتشار آثار تکراری و عرضه آن در بازار کتاب، یادآور شد: کارهای پژوهشی تکراری متعددی در حوزه‌های مختلف به ویژه حوزه دین‌پژوهی دیده می‌شود. باید با معرفی آثار فاخر، عرصه حضور و تألیف بر این نوع آثار را تنگ کرد. از جمله راهکارهایی که موجب ارتقای سطح کیفی آثار و منابع امروز می شود، استفاده از همین نسخ خطی است. این کارشناس امور فرهنگی به مراکز فعال در امر نسخ خطی اشاره و عنوان کرد: تعداد مراکزی که در زمینه نسخ خطی فعالیت می‌کنند، بسیار محدود است و به همین دلیل حضور آن ها در رویدادهای فرهنگی مانند نمایشگاه کتاب نامحسوس است، اما می‌توان با انتشار کتاب و انجام پژوهش بر مبنای این آثار خطی، منابع متعددی از این حوزه را به مخاطبان معرفی کرد. قزوه یادآور شد: نمایشگاه کتاب فرصت خوبی است تا مردم با اهمیت این منابع آشنا شوند؛ از این رو خوب است در آینده بخشی از نمایشگاه کتاب به عنوان بزرگ ترین رویداد فرهنگی کشور به نسخ خطی و معرفی آن اختصاص داشته باشد
